Het Voedingscentrum is het Nederlandse adviesorgaan dat voor 100 procent door de Nederlandse overheid wordt gesubsidieerd en de bevolking voorlichting geeft over voedsel en voeding. Het feit dat het adviesorgaan wordt geleid door iemand die 18 jaar in dienst heeft gewerkt van Unilever, mag op zich geen toeval heten; de verwevenheid tussen de overheid en de industrie is natuurlijk heel erg actueel en regelmatig onderwerp van gesprek.
Want wie moet je nu geloven als het op voedingsadvies aankomt? Is dit orgaan niet de spreekbuis van de voedingsindustrie? Wat betekent ‘wetenschappelijk onderbouwd’ voor het Voedingscentrum? Deze vragen leven onder mensen die zich met gezondheid bezighouden; op verjaardagen, op gezondheidsbeurzen en in de pauze bij cursussen en opleidingen.
Adviezen van het Voedingscentrum
Veel van het advies dat wordt gegeven, is afkomstig van de Gezondheidsraad. De Raad is een Nederlands onafhankelijk wetenschappelijk adviesorgaan, met als opdracht “onze regering en parlement te adviseren over vraagstukken op het gebied van de volksgezondheid”. Denk hierbij aan emissienormen met betrekking tot onze gezondheid, maar ook de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) van bijvoorbeeld vitamines en mineralen.
Graag neem ik een stel adviezen van het Voedingscentrum onder de loep, waarmee mijns inziens dit adviesorgaan laat zien dat het eerder een spreekbuis is van de industrie dan dat er oprecht gezond voedingsadvies wordt gegeven.
Voedingscentrum: vervang verzadigd vet, want het veroorzaakt hart- en vaatziekten
“Verzadigd vet verhoogt het LDL-cholesterol van het bloed. Een te hoog LDL-cholesterol is niet goed voor de bloedvaten.” Zo staat op de website van het Voedingscentrum vermeld. Deze mythe werd in 1990 reeds doorgeprikt door dr. Rath en Nobelprijswinnaar Linus Pauling die een onderzoek publiceerden waaruit bleek dat een chronisch tekort aan vitamine C schade veroorzaakt aan het epitheel van de aders en niet verzadigd vet. Het is juist de cholesterol dat de door de schade ontstane ontstekingen herstelt. Sterker nog, mensen met een infectieziekte sterven eerder bij een cholesteroltekort!(r)
Het lichaam zet lipoproteïnen Lp(a) af op de vaatwanden om deze te herstellen, waardoor na verloop van tijd een plaque ontstaat op de vaatwanden, waardoor de bloedvaten dichtslibben. Voldoende inname van vitamine C met verzadigd vet is dus van cruciaal belang om deze klachten te voorkomen. Niet verzadigd vet is dus slecht, maar een vitamine C-tekort. 1
Sterker nog, verzadigde vetzuren uit bijvoorbeeld roomboter, kokosolie of vlees hebben we keihard nodig. De cholesterol vormt namelijk ook een belangrijke bouwsteen van onze geslachtshormonen.2
Voedingscentrum: Drink melk voor voldoende calcium
“Calcium is van belang voor de botontwikkeling”, zo schrijft het Voedingscentrum. Maar dat voor een goede opname magnesium en vitamine D van belang zijn, daaraan gaan ze voor het gemak even voorbij. Een groot deel van de bevolking heeft een magnesiumtekort, waardoor de ‘Joris Driepinters’ op latere leeftijd vaak te maken krijgen met verkalking van botten en gewrichtsklachten. Het gaat om een juiste verhouding tussen calcium en magnesium (1:2) om deze klachten en osteoporose te voorkomen! Bovendien zorgt een verkeerde verhouding tussen calcium en magnesium voor een verhoogde kans op aderverkalking.6
Er zijn veel betere calciumbronnen dan zuivelproducten. Denk dan aan groene bladgroenten, noten en zaden, die tevens de benodigde hoeveelheid magnesium bevatten. Het Voedingscentrum mag dan goedbedoelde adviezen de wereld inhelpen, maar is daarin niet volledig. Of de zuivelindustrie is dit advies een vinger in de pap heeft is de vraag (met een knipoog).
Selenium, 70 mcg/dag Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH)
Overgenomen van de Nationale Gezondheidsraad stelt het Voedingscentrum dat een ‘gemiddelde’ man of vrouw ongeveer 70 microgram selenium moet binnenkrijgen.5 Dit is een norm die inmiddels allang achterhaald is. Inmiddels zijn er talloze onderzoeken die aantonen dat een hogere inname van 200-400 microgram een veel gezondere dagelijkse dosis is.3
De meest voorkomende aandoeningen die samenhangen met seleniumdeficiënties zijn kanker, vermoeidheid, schildklierklachten, hoog cholesterol en leveraandoeningen.
Eet o.a. volkorenbrood voor voldoende koolhydraten
Brood….wie adviseert er anno 2019 nog brood? Alleen de mensen die nog nooit hebben gehoord van amylopectine en glyfosaat (bestrijdingsmiddel) zijn nog trouwe broodeters, of de mensen die het niet boeit. Amylopectine is een zetmeel dat de bloedsuikerspiegel flink kan verstoren. De vele aftakkingen in de molecuulstructuur zorgen dat de koolhydraten razendsnel worden afgebroken tot het voor het lichaam bruikbare glucose. Gevolg: de bloedsuikerspiegel schiet als een vuurpijl omhoog. De alvleesklier maakt extra insuline aan om de glucose snel af te voeren naar de cellen en de balans te herstellen. By the way: ook aardappels en rijst bevatten het zetmeel amylopectine.
Je kan je voorstellen dat de alvleesklier op termijn er de brui aan geeft om dag in dag uit overuren te draaien. Dit heet insulineresistentie, het voorstadium van Diabetes type 2, waarbij de alvleesklier helemaal geen zin meer heeft om insuline aan te maken.
Dus brood? Nee, geen goed advies, Voedingscentrum! Er zijn bijzonder veel koolhydraatbronnen die minder negatieve kanten hebben, want daarbij laten we het woord ‘glutenintolerantie’ nog buiten beschouwing. En als er per se granen moeten worden gegeten, eet dan liever granen zoals gierst, haver of boekweit.
Voedingscentrum: bereken je BMI en zie of je overgewicht hebt of niet
De BMI (Body Mass Index) is werkelijk een van de meest lachwekkende maatstaven waarmee ik in gezondheidsland ooit heb kennisgemaakt. Aan de hand van je lichaamsgewicht, -lengte, geslacht en leeftijd, geeft deze formule aan of je overgewicht hebt of niet.
Ikzelf heb met mijn lengte en gewicht een BMI van 28.8 en heb dus overgewicht volgens deze norm. Dat ik minstens een pond verse groenten per dag eet, geen afdak boven mijn gereedschap heb hangen, minstens 30 kilometer per week wandel (en daarnaast nog sport) en dus een vrij laag vetpercentage heb, én in geen tien jaar meer een huisarts heb gezien, wordt voor het gemak buiten beschouwing gelaten. Nee, IK HEB OVERGEWICHT!!
Ik hoop dat je in je hoofd over de rekenkracht en logica beschikt om te kunnen concluderen dat je BMI werkelijk niets zegt over je gezondheid, noch over een gezond gewicht. Kijk in de spiegel, leer te luisteren naar je lichaam. Zuchten je knieën onder je gewicht? Dat is een betere indicator van overgewicht dan die hele BMI! Dikke fail, Voedingscentrum!
Smeer margarine of halvarine en gebruik bak- en braadproducten voor voldoende vitamine A en D
“Je hebt vetten zoals halvarine, margarine en/of bak- en braadproducten nodig om voldoende vitamine A en D binnen te krijgen.” Staat vermeld op de website van het VC. Dit is natuurlijk de reinste bullshit als je fabrieksproducten moet gaan eten om aan je dagelijkse vitaminebehoefte te komen.
Zeker met een gezond en gevarieerd voedingspatroon (dat benoemt het VC dan weer wel) is het helemaal niet nodig om troep uit een kuipje of knijpfles te eten. Als je regelmatig wortels, zoete aardappel en boerenkool eet, krijg je voldoende vitamine A binnen en heb je geen smeerseltjes nodig. Vitamine D is wel een puntje, maar zorg tijdens de lente, zomer en herfst bij voorkeur voor voldoende zonlicht, want onze huid zet dit om in vitamine D. Kies tijdens de wintermaanden voor een goed gedoseerd vitamine D supplement en eet regelmatig vette vis, volle grasboter en eieren, want dat zijn uitstekende vitamine D-bronnen.
Afvallen, bereken je BMI, tel calorietjes en eet minder
Als deze kinderlijke eenvoudigheid de waarheid zou zijn, dan waren al die mensen in mijn omgeving intussen toch al wel slank geweest? Talloze mensen zag ik voorbij komen die een Gewichtsconsulent hadden aangeklampt voor hun overgewichtsproblematiek. Geen van allen wisten ze duurzaam af te vallen.
Toen ik ze vroeg wat voor adviezen ze hadden gekregen, kon ik me niet inhouden en heb hartelijk gelachen. Een gewichtsconsulent, mag zich pas gewichtsconsulent noemen als deze de rijtjes van het Voedingscentrum kan opdreunen: formules, BMI en eenvoudige draaiboekjes kenmerken de simplistische kennis van deze hulpvaardige therapeuten. Ze hebben gelukkig wel een goede intentie.
De realiteit is weerbarstiger: het draait niet slechts om een balans tussen inname van calorieën en de verbranding van calorieën. Nee, wát je eet is veel belangrijker. Onder begeleiding van een gewichtsconsulent eet je nog steeds crackertjes, volkorenbrood en aardappels (denk even aan de amylopectine), 30+ kaas en spread uit een fabriek nota bene. Wel eens gehoord van een pakjes- en zakjesvrij dieet? Dat volgt men in het kaden van een GEZOND dieet…
Een drastische afname van koolhydraten, regelmatig intermittend fasting (bekijk de geweldige documentaire van de Canadese dr. Fung!) en puur en onbewerkt eten zijn een veel effectievere methode om duurzaam af te vallen. Een mooie quote met betrekking tot vasten: honger is het gevoel van vetcellen die worden verbrand…
Samengevat
Bovenstaande adviezen van het Voedingscentrum zijn goedbedoeld, daar twijfel ik niet aan. Ik wil deze organisatie echt het voordeel van de twijfel geven. Wel heb ik een vermoeden dat de lobby van de voedingsindustrie een beetje een te dikke vinger in de pap heeft gekregen; het ligt er nét iets te dik bovenop door fabrieksproducten aan te prijzen in plaats van voeding de gewoon in de natuur groeit en bloeit.
Gelukkig heeft ons Voedingscentrum grote stappen voorwaarts gemaakt de afgelopen jaren. De voedingsadviezen uit het Pleistoceen hebben plaats gemaakt voor nieuwere wetenschappelijk inzichten. Hoewel er nog een lange weg te gaan is, hoop ik voor de toekomst dat een adviesorgaan met een dergelijke verantwoordelijke rol dichterbij het kennisniveau van de gemiddelde Nederlander komt te staan.
Mensen zijn zichzelf gaan verdiepen in voeding en gezondheid en zien dat de adviezen van het Voedingscentrum vaak geen hout snijden. Dus Voedingscentrum, herzie de adviezen op je website, laat prof Katan maar thuis en leid gewichtsconsulenten op die ook advies kunnen geven zonder dat ze fabrieksvoer aanprijzen en ga met je tijd mee. Laat op zijn minst zien dat het een onafhankelijk instituut is en losstaat van de industrie.
