Sommige mensen plassen alle kleuren van de regenboog, maar wat heeft de kleur van je urine voor betekenis voor je gezondheid? Bruine, groene, zandgele of oranje urine… het kan een goede indicatie zijn dat er sprake is van gezondheidscomplicaties, of simpelweg een teken dat je veel te weinig drinkt. Net zoals bij je ontlasting, kan de kleur wel eens afwijken. Geen reden tot zorgen. Maar als de kleur dagen achtereen blijft afwijken, is dat een goede reden om er even bij stil te staan en wellicht actie te ondernemen.
Betekenis kleur van de urine
Soms is een diep oranje kleur urine een indicatie van nierziekte of urineweginfecties, maar deze kleur kan ook worden veroorzaakt door pigmenten in de voeding. Zo kunnen bietjes een rood-oranje kleur in de urine veroorzaken door de verbinding betanine in de groente.
Donkergele tot oranje urine kan duiden op inname van vitamine B complex of het gebruik van bepaalde medicatie. Belangrijk is om voldoende te drinken (0,03 liter water per kilo lichaamsgewicht per dag, liefst nog iets meer) en dan te kijken of de kleur transparanter wordt. Indien de urine niet helderder van kleur wordt, kan het verstandig zijn een arts te raadplegen.
Een afwijkende urinekleur wordt meestal veroorzaakt door een te lage vochtinname. Een volledig transparante tot lichtgelige kleur is het meest ideaal en is een teken dat het lichaam in voldoende mate is gehydrateerd. Een iets donkerder kleur, transparantgeel tot donkergeel betekent dat je snel weer wat water zou moeten drinken. Bij een okergele kleur die neigt naar een zandkleur, vraagt je lichaam echt dringend om vocht, want het lichaam is dan al ernstig gedehydrateerd. Vaak volstaat het drinken van een tot twee liter vocht (hoeft niet in een keer) om de kleur van de urine weer te normaliseren.
Toch staat de kleur van je urine ook in verband met hetgeen je hebt gegeten of gedronken. Zelf drink ik regelmatig een glaasje rode bietesap voor het slapengaan. Het verlaagt de bloeddruk en is een uitstekend slaapmutsje. Door de dieprode kleur van het sap is de volgende dag mijn urine dan een beetje oranje-achtig. Geen angst, want later op de dag is deze weer gewoon normaal van kleur.
Betekenis stinkende urine of ongebruikelijke geur van de urine
Urine heeft uiteraard een geur, maar zal niet snel sterk ruiken. Wanneer de urine een sterke geur heeft is dit niet direct een reden tot bezorgdheid. Het kan, net als bij een afwijkende kleur, te maken hebben met wat je hebt gegeten of hoeveel water je hebt gedronken. Als je een dag weinig water hebt gedronken, is de pis vaak donkerder en sterker van geur. In sommige gevallen kan stinkende urine een indicatie zijn van een medisch probleem.
Veel mensen valt het op dat hun urine sterk ruikt wanneer zij asperges hebben gegeten. Anderen zeggen nauwelijks verschil te merken na het eten van asperges. John H. McDonald, MS, PhD, van de Universiteit van Delaware zegt dat het mogelijk wordt bepaald door een genetisch aspect. Ook uien, knoflook en koffie kunnen van invloed zijn op de geur van de pis. Houdt de sterke geur meerdere dagen aan? Dan kan dat een reden zijn om actie te ondernemen.
Medische oorzaken van sterk ruikende plas
Verschillende omstandigheden kunnen sterk of ongewone geur van de urine veroorzaken. De meest voorkomende oorzaken zijn:
Uitdroging
Uitdroging treedt op wanneer je niet genoeg drinkt. Als je uitgedroogd bent, zal je merken dat de urine donkergeel of zelfs oranje is van kleur en naar ammoniak ruikt. Meestal gaan 
uitdrogingsklachten gepaard met geestelijke verwarring, zwakte, extreme vermoeidheid, of andere ongewone symptomen. Ernstige uitdroging waarvoor medische behandeling is vereist komt maar sporadisch voor en meestal is het drinken van een tot twee liter water alweer voldoende om de geur van de urine terug te brengen naar normaal.
Urineweginfecties
Urineweginfecties kunnen ook een sterke geur van de urine veroorzaken. Urineweginfecties gaan ook vaak gepaard met aandrang om te plassen, maar ook een branderig gevoel. Een combinatie van symptomen is eenvoudiger te duiden dan alleen een sterke geur van je plas.
Suikerziekte
Een probleem bij mensen met diabetes is vaak dat de urine zoet ruikt, zeker wanneer zij nog onbehandeld zijn voor diabetes. Deze geur wordt veroorzaakt door de hoge bloedsuikerspiegel bij diabetes patiënten. Wanneer de urine zoet ruikt, is dat een goede indicatie dat er wellicht sprake is van diabetes.
Leverziekte
Een sterke geur van de urine kan ook een teken zijn van een leveraandoening. Andere symptomen die kunnen duiden op een leveraandoening zijn misselijkheid, braken, buikpijn, gele huid of oogwit, zwakte, een opgeblazen gevoel en gewichtsverlies. Een leveraandoening is vaak het gevolg van een overmatige blootstelling aan toxische stoffen, zoals bijvoorbeeld hormoonverstorende stoffen uit reguliere cosmeticaproducten.
De geur en kleur van je urine zegt veel over je lichamelijke status en gezondheid. Datzelfde geldt voor je ontlasting. Lees daarvoor het blog Is jouw ontlasting normaal?
