Glutenvrij eten lijkt voor veel lichamelijke klachten hét antwoord. Een opgeblazen gevoel, een problematische stoelgang, weinig energie, maar ook huidklachten lijken als sneeuw voor de zon te verdwijnen als je glutenvrij gaat eten. Tenminste, dat beweert de steeds groter wordende groep mensen die bewust met de gezondheid bezig is en glutenarm of glutenvrij eet.
De wetenschap ontkent de bevindingen van deze mensen, beroept zich op ‘niet wetenschappelijk bewezen’ en zegt dat glutenvrij alleen gezondheidsvoordelen oplevert voor mensen met coeliakie. Is dat niet een beetje te makkelijk? Persoonlijk ben ik niet geneigd de wetenschappelijke bevindingen maar klakkeloos te volgen, voor mij telt de praktijk.
Om die reden heb ik zelf met glutenvrij geëxperimenteerd, heb rondvraag gedaan bij andere mensen die er ook mee experimenteerden en ben de boeken ingedoken. De negatieve invloed van gluten op de gezondheid lijkt zich op vele fronten te openbaren.
Glutenvrij eten voor betere spijsvertering
Bij spijsverteringsproblemen lijkt een glutenvrij dieet vaak oplossing te bieden. De uitleg die je op sommige websites tegenkomt is “Gluten waren van oudsher vrij goed te verteren, maar door het
veredeling zijn de gluten zo hard geworden dat ze problemen opleveren bij de vertering.” Deze problemen doen zich vooral voor in de dunne darm, waar ze kleine ontstekingen veroorzaken en de intestinale villii beschadigen, met een verminderde absorptie van micronutriënten tot gevolg. De beschadigingen aan de darmwand kunnen een leaky gut tot gevolg hebben, waardoor een stortvloed van vage klachten de kop kan opsteken, zoals migraine, concentratiestoornissen, depressieve klachten en huidklachten.
Een glutenvrij voedingspatroon geeft vaak al snel een verlichting van deze klachten. Hoewel de ‘gevestigde orde’ van wetenschappers een glutenvrij eetpatroon alleen raadzaam acht voor mensen met coeliakie, lijkt toch het gros van de mensen baat te hebben bij glutenvrije voeding.
Neurologische nadelen
Gluten bevatten zogenaamde exorfinen, opioïde stofjes die zorgen voor een verbeterde stemming. Deze exorfinen hechten zich in het lichaam op de endorfinereceptoren, waardoor het endorfinesysteem ontregeld kan raken. Symptomen als hoofdpijn, brain fog, ADHD-achtige klachten en zelfs depressie kunnen het gevolg zijn. Deze symptomen kunnen in een uiterst gevorderd stadium zelfs leiden tot Alzheimer.
De bijwerkingen die optreden in de hersenen worden toegeschreven aan inflammatoire moleculen, de zogenaamde cytokines. Deze cytokines worden geproduceerd bij een immuunreactie en komen vrij wanneer iemand gevoelig is voor bijvoorbeeld gluten. De cytokinen zijn bij constante blootstelling aan gluten schadelijk voor de hersenfunctie en worden in verband gebracht met de ziekte van Alzheimer, Parkinson en autisme.*
Ontstekingen: veroorzakers veel huidklachten
De genoemde cytokines bevorderen ook de ontstekingsgevoeligheid in andere lichaamsweefsels. Zo kunnen gewrichtsklachten, spierkrampen en gevoelloze benen het gevolg zijn van het eten van gluten. Chronische ontsteking kan leiden tot pijn, ziekte en in een vergevorderd stadium zelfs kanker veroorzaken.
Ook kunnen er ontstekingen aan de huid ontstaan ten gevolge van een glutenintolerantie. Deze ontstekingen kunnen zich uiten in eczeem, psoriasis, rosacea of acne. Het allerlaatste wat een reguliere huisarts in zo’n geval zal adviseren is een glutenvrij voedingspatroon. Wel wordt er vaak overgegaan op het voorschrijven van medicinale zalven, die slechts symptoombestrijding zijn. Een verhoogde doorlaatbaarheid van de darmwand, leaky gut, veroorzaakt naast huidproblemen vaak ook voor talloze vage klachten die moeilijk te duiden zijn.
Eigen ervaringen met glutenvrij eten
Vanaf het moment dat ik kon kauwen heb ik brood met kaas gegeten. Niets was er zo lekker als een dubbele boterham, dik met kaas belegd en een paar plakjes komkommer ertussen. Het was echter altijd opvallend dat hoe zeer ik ook mijn best deed met sporten, dat mijn buik altijd bol bleef. Ook had ik altijd concentratieproblemen, brain fog en een droge huid.
Een paar jaar geleden kreeg ik de tip om eens een paar weken glutenvrij te eten en te kijken wat het me opleverde. Toen ik erachter kwam dat ik dan geen brood meer mocht eten, stortte mijn wereld in. Toch besloot ik het te proberen.
Glutenvrij betere huid
Na een maand was ik ervan overtuigd: ik zou nooit meer brood eten! Wat een wereld van verschil! Ik voelde me rustiger, mijn huid was nog steeds wel wat droog, maar aanzienlijk minder en ik was helderder van geest en veel energieker. Om van een betere spijsvertering en ontlastingspatroon nog maar te zwijgen. Na een paar maanden verbeterde mijn huid nog meer. Ik merkte dat ook de bultjes op mijn triceps en op mijn schouders (keratosis pilaris) waren verdwenen.
Door ook suiker en zuivel eruit te doen, bemerkte ik een nog groter verschil. Nu leef ik ruime twee jaar glutenvrij en mis de gluten echt niet meer. Heel af en toe zondig ik wel eens, dan neem ik een worstenbroodje op croissantje. Na een uur heb ik dan al weer spijt en besef waarom ik liever glutenvrij eet.
Glutenvrij en acne
Toen ik nog gluten, zuivel en suiker at, had ik veel vaker last van acne. Deze puistjes zaten vooral in mijn gezicht, in de hals en op mijn schouders. Hoewel gluten niet direct aanwijsbaar de schuldige zijn, ben ik ervan overtuigd dat een combinatie van gluten, zuivel en suiker deze acne klachten veroorzaakten. Door glutenvrij, zuivelvrij en suikerarm te eten, verminderden de acne klachten direct. Later legde een arts (die wel iets wist over voeding in relatie tot gezondheid) me uit dat de combinatie ontstekingsbevorderend werkt en dat er daardoor in het hele lichaam micro-ontstekinkjes ontstaan. De huid is natuurlijk het eerste orgaan waar die zich dan manifesteren.
Conclusie voor mij persoonlijk: gluten is troep en de wetenschap kan me nog meer vertellen! Natuurlijk heb ik geen representatief wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd. Want hoe kan je wetenschap bedrijven met mensen die allemaal, stuk voor stuk, anders op gluten reageren? Gluten en glutenvrij heeft op elk ander persoon een andere invloed. Heb je huidklachten, brainfog of zit je niet lekker in je vel? Probeer het gewoon eens…een paar weken glutenvrij eten en kijk of het je wat oplevert.
