De invloed van oestrogeen op de huid maakt het grote verschil tussen de mannelijke en de vrouwelijke huid. Oestrogeen is ook de reden waarom bij de een de huid sneller veroudert dan bij de ander. Een 35-jarige vrouw ziet er aanzienlijk ouder uit als ze rookt, veel gebakken voedsel eet (glycatie), weinig verse groenten en fruit eet en/of zichzelf veel blootstelt aan ultraviolet zonlicht.
In dit blog staan we stil bij de invloed van oestrogeen op de huid en hoe de productie van oestrogeen wordt beïnvloed door zowel interne als externe factoren.
De invloed van oestrogeen op de huid
De invloed van oestrogeen is eenvoudig te zien aan de vrouwenhuid. De regulerende invloed op de omvang en de productie van de talgklier is duidelijk te onderscheiden van die van mannen. Vrouwen hebben over het algemeen veel fijnere poriën en een drogere huid. Oestrogeen:
- Verhoogt de snelheid van de celvernieuwing in de onderste laag van de opperhuid.
- Vermindert de grootte en de activiteit van de talgklieren.
- Houdt talgafscheiding dun en minder vet.
- Vertraagt de haargroei.
- Verhoogt de werking van het enzym hyaluronidase, dat zorgt voor de productie van hyaluronzuur.
Oestrogeen stimuleert de productie van hyaluronzuur. Dit is een van de belangrijkste componenten van de basissubstantie in de dermis en stelt deze in staat om vocht vast te houden. Het geeft de huid haar vermogen om te rekken en flexibel te zijn en houdt de huid stevig en vochtig, waardoor deze glad en zacht blijft, de karakteristieken die elke vrouw graag heeft. Mannelijke hormonen stimuleren daarentegen de productie van collageen waardoor de mannenhuid dikker, sterker en steviger van structuur is.
Oestrogeen, de basiskennis
Oestrogeen en daaraan gerelateerde onderwerpen, zijn onder vrouwen een populair gespreksonderwerp. Er zijn echter veel misvattingen over oestrogeen. Ten eerste is het niet alleen een vrouwelijk hormoon. Het wordt wel voornamelijk in de eierstokken aangemaakt en vrouwen hebben er een overvloed aan, maar oestrogeen komt ook voor in het mannenlichaam, hetzij in veel mindere mate. Ten tweede is oestrogeen een verzamelnaam voor een groep chemisch gelijksoortige vrouwelijke hormonen:
Oestradiol: een vrouwelijk hormoon dat van invloed is op de voortplantingssysteem, maar ook op de botstructuur. Bij vruchtbare vrouwen is oestradiol het meest voorkomende vrouwelijke hormoon.
Oestriol: een vrouwelijk hormoon dat vrijwel alleen tijdens de zwangerschap wordt geproduceerd.
Oestron: een zwak vrouwelijk hormoon dat wordt geproduceerd tijdens de menopauze.
Een interessant feit is dat vrouwen het vermogen hebben om oestrogenen te maken van androgenen, de mannelijke hormonen, die op hun beurt weer worden aangemaakt uit cholesterol onder invloed van enzymen. Maar nu terug naar de invloed van oestrogeen op de huid.
Oestrogeen en de voordelen voor de huid
In de huid zijn het de oestrogenen die de dikte van de huid beïnvloeden, maar ook de vorming van rimpels en in welke mate de huid vocht vasthoudt. Oestrogenen kunnen de hoeveelheid glycosaminoglycanen (GAG’s) verhogen, die van invloed zijn op de vochtbalans en de huidstructuur. Ook kunnen ze zorgen voor een verhoging van de collageenproductie in de huid. Op die manier omvat de invloed van oestrogeen op de huid de dikte van de huid, of de huid een ‘vol’ uiterlijk heeft en of deze gehydrateerd en rimpelvrij is.
Oestrogeen en de ouder wordende huid
Oestrogeen helpt onze huid om een jeugdig uiterlijk te behouden. Maar tijdens de puberteit, de menstruatie en de menopauze, speelt het hormoon progesteron ook een belangrijke rol. Aangezien 
hiernaar nog maar weinig onderzoek is gedaan, zal toekomstig onderzoek wellicht meer inzichten hierover verschaffen.
Een van de redenen waardoor de huid van het gezicht rimpelig wordt, is dat naarmate we ouder worden onze natuurlijke hormoonproductie sterk afneemt. Daar komt nog bij dat de microdoorbloeding van onze huid dan ook afneemt. Dit heeft tot gevolg dat de lagere hormoonspiegels en voedingsstoffen die in onze bloedbaan circuleren, in steeds mindere mate terechtkomen bij de huidcellen, die deze stoffen juist zo hard nodig hebben.
De oestrogeenproductie piekt zo rond de leeftijd van 25, daalt vervolgens licht tussen de leeftijd van 30 en 40 en daalt daarna drastisch. Omdat het algemene niveau van oestrogeen daalt, is de huid niet meer zo veerkrachtig als vroeger. In plaats daarvan, neemt de hoeveelheid collageen en elastine in de huid af, waardoor de huid droger wordt en zijn elasticiteit verliest. Dit proces wordt nog eens versneld wanneer de huid veelvuldig wordt blootgesteld aan uv-straling van de zon of zonnebank.
Wanneer vrouwen tegen de 50 lopen, komen de meeste vrouwen in de perimenopauze, de overgangsperiode tussen een regelmatige ovulatie en de menopauze, het moment dat de ovulatie helemaal stopt. Terwijl de hormooncycli veranderen bij het ingaan van deze nieuwe fase, zo kunnen vrouwen rond deze leeftijd acne ontwikkelen, maar ook kunnen zij meer gezichtsbeharing krijgen en dunner hoofdhaar, onder invloed van het hormoon testosteron dat nu prominenter aanwezig is dan toen de oestrogeenproductie nog volop draaide.
De huid gedurende de menopauze
Rond de leeftijd van 50 is bij de meeste vrouwen de ovulatie gestopt. De eierstokken produceren nog wel oestrogeen en testosteron, maar in veel mindere mate. Het voornaamste hormoon oestrogeen zorgt voor een verminderde aanmaak van elastine en collageen, waardoor de huid slapper wordt. De collageenproductie daalt gemiddeld ongeveer 2,1% per jaar in de eerste 15 jaar na de menopauze. Dit betekent dat de gemiddelde vrouw rond haar 65e zo’n 30% minder collageen aanmaakt sinds de menopauze. De huid wordt droger, dunner en minder veerkrachtig. Door de verminderde weerstand van de huid kunnen huidaandoeningen de kop op steken, zoals acne, rosacea of vormen van eczeem.
Externe factoren die de oestrogeen productie kunnen verstoren
Xeno-oestrogenen, fyto-oestrogenen, je zal er heus al wel eens van gehoord hebben of erover hebben gelezen. Het zijn de zogenaamde verstoorders van onze natuurlijke hormoonproductie.
Fyto-oestrogenen zijn net als xeno-oestrogenen een externe factor waardoor de hormoonproductie verstoord kan raken. Fyto-oestrogenen krijgen we vooral in ons lichaam met ons eten. Voorbeelden van bronnen hiervan zijn soja, lijnzaad, kruisbloemige groenten, zoals bloemkool, boerenkool of broccoli.
Xeno-oestrogenen zijn synthetische stoffen die het lichaam misleiden bij de hormoonproductie. Deze stoffen gedragen zich in het lichaam als een oestrogeen, ook al verschillen ze wel in chemisch opzicht van de lichaamseigen hormonen. Deze ‘nephormonen’ worden vaak genoemd als de oorzaak van aandoeningen aan de voortplantingsorganen en waardoor meisjes steeds vroeger gaan menstrueren.
Ze komen voor in kunststoffen, zoals PCB’s, BPA’s en ftalaten. Ook uitlaatgassen zijn xeno-oestrogenen, maar een vorm waar men vaak niet bij stilstaat, is onze cosmetica, en dan doel ik op de reguliere cosmetica die men bij de drogist of in de supermarkt koopt. Deze zit vol met synthetische ingrediënten die talloze lichaamsprocessen, waaronder onze hormoonproductie, kunnen verstoren. Vermijd dit soort cosmetica dus, liefst volledig, en gebruik volledig natuurlijke cosmetica.
De invloed van oestrogeen op de huid is enorm. Om die reden is het zo belangrijk om hierover kennis te hebben als je niet ten prooi wilt vallen aan vervroegde veroudering van je huid. Als je alles wilt leren over je hormonen, dan adviseer ik je De hormoonfactor van Ralph Moorman te lezen.
Bekijk alle artikelen over hormonen
