Het endocriene stelsel speelt een belangrijke rol in verschillende systemen van het menselijk lichaam. Ons lichaam maakt veel hormonen aan die allerlei lichaamsfuncties vervullen, waaronder ons reproductieve systeem. Luteïniserend hormoon is een belangrijk voorbeeld van deze hormonen, zowel bij mannen als vrouwen.
Luteïniserend hormoon, ook wel Lutropine of LH, is een lichaamseigen hormoon. Het is vooral bekend voor de functie in het vrouwenlichaam, waar het de eisprong stimuleert en zorgt dat een bevruchte eicel zich kan nestelen in de baarmoeder.
Luteïniserend hormoon en geslachtshormonen
Luteïniserend hormoon is een van de vele hormonen die zowel mannen als vrouwen nodig hebben om zich te kunnen voortplanten. Het hormoon speelt een belangrijke rol bij de productie van andere hormonen.
In dit artikel leer je wat luteïniserend hormoon is en wat het doet in het menselijk lichaam. Ik ging op onderzoek uit en bracht voor je in kaart hoeveel het lichaam nodig heeft en wat gezonde waarden zijn. Omdat er al enorm veel informatie is gepubliceerd over LH bij vrouwen, heb ik de in dit artikel de focus gelegd op luteïniserend hormoon bij mannen.
Wat is luteïniserend hormoon?
Luteïniserend hormoon (LH) is een hormoon dat wordt geproduceerd en afgescheiden door de hypofyse, een klier in de hersenen. Het speelt een cruciale rol bij de regulatie van de voortplantingsfuncties, zowel bij mannen als vrouwen. LH wordt geclassificeerd als een zogenaamd gonadotroop hormoon, ofwel een hormoon dat noodzakelijk is voor de ontwikkeling van de geslachtsklieren. Het hormoon is aanwezig in zowel het mannelijk als het vrouwelijk lichaam en speelt een cruciale rol bij de productie van geslachtshormonen.
Bij vrouwen is de secretie van LH belangrijk voor de hormoonproductie van de eierstokken. Bij mannen stimuleert LH de productie van testosteron in de testikels. Bij beide geslachten stimuleert LH de afscheiding van geslachtshormonen uit de gonaden, de geslachtsklieren. In de testes bindt LH zich aan receptoren op Leydig cellen, waardoor de synthese en secretie van testosteron wordt gestimuleerd. Theca-cellen in de eierstok reageren op LH-stimulatie door testosteron af te scheiden, dat door aangrenzende granulosacellen wordt omgezet in oestrogeen.
Bij zowel mannen als vrouwen produceert de voorste hypofysekwab luteïniserend hormoon. Naarmate het hormoon wordt geproduceerd, geeft het voorste deel van de hypofyse LH af aan de bloedsomloop. Vanuit de hersenen verplaatst het hormoon zich door de aders naar de juiste delen van het lichaam – bij vrouwen zijn dat de eierstokken en bij mannen de testikels.
Hoe stimuleert LH de productie van testosteron?
Bij de productie van luteiniserend hormoon zijn ook andere hormonen betrokken. Het Gonadotropin-releasing hormone (GnRH) speelt ene belangrijke rol.(b) De productie van GnRH zet het endocriene systeem ertoe aan om zowel follikel-stimulerend hormoon (FSH) als LH vrij te geven. Na het vrijkomen van luteïniserend hormoon worden deze chemische boodschapperstoffen naar de testikels in het mannelijk lichaam getransporteerd. De testikels worden hiermee aangezet tot de productie van testosteron. De testikels maken het meeste testosteron aan in het lichaam, maar ook de bijnieren in mindere mate. 
Leydig cellen
Het deel van de Leydig cellen in de testikels speelt hierin een belangrijke rol. Deze cellen spelen een belangrijke rol bij het verband tussen LH en testosteron. De Leydig cellen bevinden zich in een soort bindweefsel rondom de zaadleiders en hun primaire taak is de productie testosteron. Voor een gezonde testosteronaanmaak, is het dus van groot belang om een goede aanmaak van LH in de hersenen te stimuleren, zodat de Leydig cellen in de testes testosteron kunnen aanmaken.
Hypogonadisme
Hypogonadisme is de naam voor een verminderde aanmaak van testosteron in de teelballen. Een verminderde testosteronproductie kan verschillende oorzaken hebben en artsen testen in een dergelijke situatie naast de vrije testosteron in het bloed, ook op LH. Wordt er namelijk te weinig luteiniserend hormoon aangemaakt, dan zal de testosteronaanmaak ook laag zijn.
Hypogonadisme geeft de volgende symptomen:
- Verminderde vruchtbaarheid.
- Verhoogde vetmassa.
- Verminderde spiermassa en botdichtheid.
- Groeiachterstand bij kinderen.
- Uitblijvende of vertraagde puberteit.
- Verlies aan (spier)kracht.
- Vermoeidheid, bloedarmoede en depressie.
- Minder mannelijke kenmerken (vb. minder of geen beharing)
Wat is de functie van luteïniserend hormoon?
De functie van het luteïniserend hormoon is eenvoudig, maar deze verschilt tussen mannen en vrouwen. De voornaamste functie is het stimuleren van de cellen die verantwoordelijk zijn voor de productie van bepaalde geslachtshormonen.
Bij vrouwen stimuleert een stijging van LH de eisprong (ovulatie). Na de eisprong stimuleert het de verdere ontwikkeling van de Graafse follikel tot het geel lichaam (corpus luteum). Het geel lichaam ontwikkelt zich tot een hormoonklier die hormonen produceert. Deze hormonen zijn progesteron en de oestrogenen (oestradiol en oestron).
Bij mannen stimuleert het luteïniserend hormoon de Leydig cellen in de testikels, waardoor deze cellen testosteron gaan produceren. De hoeveelheid LH die wordt aangemaakt, is afhankelijk van het testosteronniveau in het lichaam. Wanneer het testosteronniveau daalt, zal de voorste hypofyse deze daling opmerken en reageren met een grotere aanmaak van LH.
Nadat Leydig cellen testosteron zijn gaan produceren, stijgt de hoeveelheid testosteron in het bloed. De hypofyse werkt als soort van termostaat om een gezond testosteronniveau in het bloed te handhaven. De circulerende testosteron dient verschillende doelen, waaronder de productie van sperma, maar ook braadgroei en de aanmaak van spiermassa.
Effecten LH op mannelijke vruchtbaarheid
Luteïniserend hormoon speelt een cruciale rol in de mannelijke vruchtbaarheid. Het stimuleert namelijk de productie van testosteron in de Leydig-cellen van de testikels. Testosteron is van vitaal belang voor verschillende aspecten van de mannelijke vruchtbaarheid, zoals de productie en rijping van sperma, het reguleren van de zaadproductie, en het bevorderen van een gezonde spermamotiliteit (beweeglijkheid).
De vertraagde afgifte van LH, wat betekent dat het gedoseerd wordt afgegeven, is van belang voor een optimale spermavorming en -functie. Een verstoring in de regulatie van LH kan leiden tot een verminderde productie van testosteron. En dat heeft zijn weerslag de vruchtbaarheid, door een verminderde productie van sperma en een slechtere kwaliteit van het sperma door een verminderde beweeglijkheid van de spermacellen.
Lage niveaus van luteïniserend hormoon kunnen voorkomen bij aandoeningen zoals hypogonadisme, waarbij de testikels onvoldoende testosteron produceren, wat kan leiden tot verminderde vruchtbaarheid.
Een te lage productie van luteïniserend hormoon heeft natuurlijk ook indirecte gevolgen bij de andere functies die testosteron in het lichaam vervult. Denk aan een verminderde geslachtsdrift, moeite met afvallen, minder sterke baardgroei en lichaamsbeharing.
Wat is een gezond niveau luteïniserend hormoon bij mannen?
Normale uitslag voor mannen ouder dan 18 jaar is ongeveer 1,8 tot 8,6 IE/L. Een specialist zal gewoonlijk het luteïniserend hormoon in het lichaam van de patiënt meten. Hoewel de arts natuurlijk de uitslag beoordeelt, is het wel goed om te weten wat de testresultaten betekenen en beter te begrijpen welke waarden als normaal worden beschouwd.
Wanneer de waarden binnen het “normale” bereik vallen, zal de arts beoordelen dat je gezond bent, terwijl de waarden binnen deze scope toch aan de lage kant kunnen zijn en dus kunnen bijdragen aan gezondheidsklachten.
Wat is het LH-niveau in de menopauze?
Voor de menopauze: 5 tot 25 IE/L. Het niveau piekt hoger rond het midden van de menstruatiecyclus. Het niveau wordt dan hoger na de menopauze: 14,2 tot 52,3 IE/L.
Een vrouw in de menopauze kan te maken krijgen met een aanzienlijke verstoring van haar hormoonhuishouding. Daarom is het bereik van het luteïniserend hormoon dat voor vrouwen in deze levensfase als normaal wordt beschouwd, veel groter dan een normaal bereik in een andere levensfase.
Over het algemeen wordt geadviseerd dat het niveau van luteïniserend hormoon in het vrouwelijk lichaam niet lager mag zijn dan 14,2 IE/L. Aan de andere kant mag het niveau van dit hormoon in het lichaam ook niet hoger zijn dan 52,3 IE/L.
Beste supplementen om LH hormoon te verhogen bij mannen
Wanneer de LH laag is en je wilt supplementen gebruiken om deze te verhogen, dan heeft dit in de meeste gevallen tot doel om de testosteron te verhogen. Sommige studies hebben aangetoond dat bepaalde natuurlijke supplementen kunnen helpen bij een betere hormoonbalans in het mannelijk lichaam.
Sommige van deze supplementen hebben een directe invloed op de testosteronproductie. Natuurlijk heten supplementen niet voor niets supplementen en het zijn aanvullingen op een gezond eet- en leefpatroon.
Zorg dus in eerste instantie voor gezonde voeding met veel verse groenten en fruit, liefst zoveel mogelijk onbewerkt voedsel zoals pakjes en zakjes. Zorg daarnaast voor voldoende beweging waarbij je ook krachttraining doet, aangezien dat ook de testosteronproductie simuleert.
De gecombineerde effecten van de juiste voeding, voldoende lichaamsbeweging en supplementen kunnen vaak op korte termijn leiden tot verbeteringen in het vermogen van het lichaam om luteïniserend hormoon en testosteron te produceren.
