Molybdeen is een belangrijk mineraal dat veel voedingsdeskundigen over het hoofd zien, terwijl het toch een aantal zeer essentiële functies vervult in het lichaam. Het is namelijk onder meer betrokken bij de vorming van diverse enzymen, helpt het bij de purinestofwisseling en de afbraak van alcohol.
Steeds meer mensen ontwikkelen gevoeligheden voor sulfiet en hebben te maken met chronische schimmelinfecties. Hebben deze gezondheidsklachten te maken met dit onbekende mineraal dat eigenlijk altijd een beetje onder de radar is gebleven? Laten we molybdeen eens wat nader onder de loep nemen.
Wat is Molybdeen?
Molybdeen is een mineraal dat niet vrij in de natuur wordt gevonden. Het is gebonden aan een ander metaal, het metaalerts molybdeniet. Ooit werd het veelvuldig gebruikt in potloden en daardoor wordt het vaak verward met grafiet. Molybdeen werd voor het eerst succesvol geïsoleerd door de Zweedse chemicus Peter J. Hjelm in 1781.
Sindsdien wordt het gebruikt om bepaalde metaallegeringen te vervaardigen en voornamelijk toegepast bij de productie van militaire wapens. Door de toevoeging van molybdeen kunnen legeringen namelijk aanzienlijk harder worden gemaakt en zijn deze bovendien beter bestand tegen roest. Tenslotte wordt molybdeen ook gebruikt als een natuurlijke plantaardige meststof.1
Opname van molybdeen
Hoewel je op basis van de bovenstaande beschrijving allerminst zou verwachten dat molybdeen een voedingsstof is, heeft ook ons lichaam een zekere mate van behoefte aan molybdeen. Bij de opname van molybdeen speelt fytinezuur alleen een grote beperkende factor. Fytinezuur is een antinutriënt, ofwel een plantaardige gifstof, waarmee planten zich beschermen tegen lagen en vraat. Zonder de aanmaak van fytinezuur zou de plant al snel worden bedreigd met uitsterven.
Fytinezuur is echter een uitstekende chelator (verbinder) en bindt zich aan andere mineralen die voorkomen buiten de plant, waardoor deze een betere biologische beschikbaarheid krijgen, ofwel, ze zijn beter opneembaar via de voeding. Voor molybdeen geldt dat echter niet.
Natuurlijke bronnen
Soja bevat grote hoeveelheden molybdeen, maar door de aanwezigheid van fytinezuur wordt deze voor slechts minder dan de helft opgenomen. Dit in tegenstelling tot de molybdeen in boerenkool die in veel grotere mate opneembaar is, aangezien daarin veel minder fytinezuur zit.2
Voedingsbronnen van molybdeen waarbij de opname niet wordt beperkt door grote hoeveelheden fytinezuur zijn:
- basilicum
- peterselie
- koeienlever
- kippenlever
- boerenkool
- groene bonen
- komkommers
- melk
Waarom is molybdeen belangrijk?
Molybdeen vervult een belangrijke functie bij de productie van een viertal enzymen in het lichaam die ook wel bekend staan als molybdo-enzymen. Onderstaand bespreken we deze vier enzymen even kort.
Sulfiet oxidase – sulfiet oxidase speelt een belangrijke rol bij de vertering van zwavelhoudende aminozuren. Het enzym zet het giftige sulfiet om in sulfaat, een bouwstof voor veel belangrijke verbindingen, waaronder myeline, een vetachtige stof die dienst doet bij de signaaloverdracht in de hersenen. In veel gevallen van een sulfiet oxidase deficiëntie is er ook sprake van een molybdeentekort, aangezien dat dit mineraal een cofactor vormt.
Xanthine oxidase – xanthine oxidase is een enzym dat hypoxanthine katalyseert tot xanthine en van xanthine tot urinezuur. Hoewel urinezuur zeer belangrijk is als antioxidant, kan een teveel aan urinezuur gaan kristalliseren in gewrichten en resulteren in gewrichtsklachten zoals jicht. Een teveel aan molybdeen kan leiden tot jichtachtige symptomen, aangezien er dan sprake kan zijn van een overproductie van xanthine oxidase en derhalve urinezuur.
Aldehyde oxidase en aldehyde dehydrogenase – Aldehiden zijn een groep stoffen die in de natuur voorkomen als chemisch bijproduct in planten, maar ook bij veel andere organismen. Daarnaast is het een natuurlijk bestanddeel van veel etenswaren, zoals rijp fruit, koffie en brood. Aldehyde oxidase en aldehyde dehydrogenase zijn verteringsenzymen die van nature door het lichaam worden aangemaakt om deze aldehyden af te breken.
Aldehyden zijn vooral bekend als toxische verbindingen zoals formaldehyde en aceetaldehyde. Zeker wanneer alcoholgebruik uit de hand loopt, heb je een enorme behoefte aan aldehyde oxidase en aldehyde dehydrogenase nodig om de alcohol te kunnen afbreken. Ook wanneer er sprake is van een schimmelinfectie zoals bijvoorbeeld candida, komen er veel aldehyden vrij, waardoor er een verhoogde behoefte is aan deze enzymen om het lichaam te helpen met ontgiften.
DMSO reductase – DMSO, ook wel dimethyl sulfoxide, is ook een verteringsenzym waarbij het mineraal molybdeen een sleutelrol speelt, aangezien molybdeen een bouwsteen vormt. Sommige mensen suppleren met DMSO bij de bestrijding van kanker of de vermindering van ontstekingen. Molybdeen helpt dit enzym DMSO af te breken tot dimethylsulfide dat uit het lichaam wordt verwijderd.3
Wanneer gebruik je een molybdeen supplement?
Een molybdeensupplement kun je overwegen bij leverziekte, schimmelinfecties, HIV/AIDS en de ziekte van Lyme. Ook wordt het gebruikt bij gevoeligheid voor sulfiet, chemische overgevoeligheden, allergieën, astma, acne, bloedarmoede, jicht, kanker, slapeloosheid, multiple sclerose, lupus en de ziekte van Wilson.
Is het nodig een supplement te nemen?
De meeste mensen krijgen voldoende hoeveelheden binnen via hun voeding. Afhankelijk van waar je leeft – hoe vreemd dat ook mag klinken – zit er voldoende molybdeen in de bodem waarop groenten worden verbouwd. In sommige delen van de wereld is de bodem, mede door intensieve landbouw, is de bodem volledig uitgeput van dit mineraal. In dergelijke regio’s zal je dus onvoldoende binnenkrijgen via je voeding.
Ook mensen met een alcoholprobleem en mensen met schimmel- en gistinfecties hebben een verhoogde behoefte dus kunnen uit veiligheid een supplement nemen. Natuurlijk is het hierbij regel dat je eerst het probleem elimineert en dan pas een supplement aanspreekt, want anders ben je jezelf natuurlijk voor de gek aan het houden.
Soorten molybdeensupplementen
Een molybdeensupplement kun je vinden in verschillende vormen, onder andere met namen als ammoniummolybdaat en natriummolybdaat. Let bij je aanschaf op de dosering van het supplement. Het kan veilig worden ingenomen tot 1 mg per dag, want 1,5 mg per dag kan voor een volwassene toxiciteit opleveren.5 Toxiciteit via de voeding komt zelden voor, maar als je al gezond eet en je neemt daarnaast nog een supplement, dan is het wel verstandig om de dosering in de gaten te houden.
Molybdeen gist is een ‘natuurlijke’ vorm van molybdeen, waarvan aanbieders beweren dat deze goed opneembaar is. Het grootste probleem dat ik heb met deze vorm van molybdeen is dat je een heleboel biergist moet innemen voor een geringe hoeveelheid molybdeen. Voor het biergist zijn sommige mensen juist gevoelig.
Molybdeenaspartaat bevat asparaginezuur wat mogelijk neurotoxisch kan zijn.4
Molybdeencitraat is molybdeen dat is gechelateerd met citroenzuur. Molybdeencitraat is een veilige vorm die gemiddeld wordt opgenomen.
Molybdeenpicolinaat is een supplement waarbij het is gechelateerd met picolinezuur. Molybdeenpicolinaat wordt uitstekend opgenomen.
Molybdeenglycinaat is de meest biologisch beschikbare vorm van molybdeen.
Toxiciteit
Mocht er door overdosering een toxische reactie optreden, dan is deze te herkennen aan symptomen als verminderde eetlust, lusteloosheid, zwakte, vermoeidheid, anorexia, hoofdpijn, artritis, spierpijn, pijn op de borst, hoest en diarree.
Symptomen van ernstige toxiciteit omvatten psychose, convulsies, angst, ernstige depressie, stemmingswisselingen, hoofdpijn, coma en zelfs de dood.
