Pregnenolone is een lichaamseigen stof, in feite geen hormoon, maar een precursor of prohormoon voor diverse andere hormonen, waaronder progesteron, oestrogeen en androgene hormonen. Daarnaast is het ook een stof die zelfstandig functioneert. Het wordt voornamelijk aangemaakt in de bijnieren en geslachtsklieren.
Pregnenolone staat voornamelijk bekend als medicijn. Het wordt namelijk voorgeschreven bij veel cognitieve klachten, zoals geheugenklachten of concentratieverlies. Toch is er een enorme waslijst aan klachten die kunnen voortkomen uit een pregnenolonetekort.
Veroudering gaat vaak gepaard met klachten als osteoporose, diabetes en dementie. Daarnaast komen ook vaak klachten voor als een langzamere reactietijd, verminderde balans, slechter zicht en gehoor. Hoewel deze klachten inherent verbonden zijn aan veroudering, tonen diverse studies aan dat pregnenolone het verouderingsproces kan vertragen.1
Wat is pregnenolone precies, hoe wordt het gemaakt en welke functies vervult het in je lichaam? Hoe herken je een tekort en wat kun je eraan doen? In dit artikel zet ik alles voor je op een rijtje.
Werking pregnenolone
Pregnenolone is een voorloper van steroïde hormonen en wordt gemetaboliseerd uit cholesterol. Je kan je dus voorstellen wat een cholesterolarm dieet kan doen met de hormoonhuishouding. Het wordt geproduceerd in de geslachtsklieren, de bijnierschors en de hersenen.
Pregnenolone is bekend om de ontstekingsremmende eigenschappen en wordt vaak als medicijn ingezet bij cognitieve klachten. Daarnaast is het ook een belangrijke precursor voor andere hormonen, waaronder:
- DHEA – Dit hormoon is een precursor van testosteron bij mannen en oestrogeen bij vrouwen. Zowel DHEA als pregnenolon hebben een positieve invloed op het zenuwstelsel. Het is ook bekend dat DHEA helpt de om de aanmaak van glucocorticoïden te verhogen, een groep van steroïde hormonen die door de bijnierschors worden geproduceerd.
- Progesteron – Staat ook bekend als het zwangerschapshormoon. Het vervult functies als de menstruatiecyclus en het verloop van de zwangerschap. Daarnaast is het een voorloper van allopregnanolone, een hormoon dat wordt geassocieerd met stemmingswisselingen rond de maandelijkse cyclus. Een tekort aan pregnenolone kan dus resulteren in deze klachten.
In de hersenen
Pregnenolone zorgt in de hersenen voor myelinisatie, een proces waarbij er myeline wordt geproduceerd, een vetachtige stof die de zenuweinden omhult en daardoor de signaaloverdracht bevordert.
Synthese van pregnenolone
Pregnenolone wordt gemaakt uit cholesterol. In dit proces wordt cholesterol gemobiliseerd uit cytosolische vetdruppels of uit lysosomen die zijn getransporteerd naar de mitochondriën in de cellen. Daar zijn zij in het binnenste mitochondriale membraan gelokaliseerd. In dit binnenste membraan wordt cholesterol omgezet in pregnenolone door middel het CYP11A splitsingsenzym. Tenslotte komt pregnenolone terug in het cytosol, de vloeistof in de cel waarin alle celorganellen drijven (Payne en Hales 2004; Stocco 2001).
Hoe herken je een pregnenolone tekort?
De symptomen van een pregenolonetekort zijn breed. Ze lopen uiteen van psychische klachten tot haaruitval en stressgevoeligheid. Pregnenolone helpt de neuronen te communiceren en hun dagelijkse functies goed uit te voeren. Wanneer je een tekort hebt, kunnen de volgende symptomen de kop op steken:
- dementie
- concentratieverlies
- verminderd geheugen
- vermoeidheid
- onvermogen om met stress om te gaan
- lage bloeddruk
- gewrichtsklachten
- verhoogd risico op infecties
- behoefte aan zout voedsel
- verlies van schaamhaar en okselhaar
Een enkel symptoom is nog geen indicatie van een tekort. Pas wanneer je meerdere van de bovenstaande symptomen in combinatie met elkaar hebt, kán er mogelijk sprake zijn van een tekort. De meest betrouwbare manier om een pregnenolonetekort vast te laten stellen door een arts die een bloedtest heeft laten uitvoeren.
Ik adviseer je wel om de bloedwaarden te laten interpreteren door een arts, aangezien het belangrijk is om de gemeten waarden in een context te kunnen plaatsen. Aan de hand van de test is op te maken welke enzymen eventueel verminderd werken of juist overmatig, die vereist zijn voor een normale productie of omzetting. Bij een hoge pregnenolonespiegel is het mogelijk dat er sprake is van een enzymdeficiëntie die het lichaam belemmert om hormonen te produceren.
Vergeet niet dat het nemen van supplementen of medicijnen de resultaten kan beïnvloeden, dus informeer je zorgverlener als je deze test wilt ondergaan.
Boost pregnenolone niveaus met kokosolie
Naarmate je ouder wordt, nemen je pregnenoloneniveaus van nature af, wat leidt tot de bovenstaande symptomen. In wezen leidt dit in de regel tot een verminderde productie van alle andere hormonen waarbij de pregnenaloneproductie is betrokken. Cholesterol, waaruit pregnenolone wordt gesynthetiseerd, moet worden aangevuld om de productie van deze hormonen te kunnen blijven onderhouden.
Raymond Peat, een wetenschapper aan de Universiteit van Oregon gepromoveerde op dit onderzoek, waarin hij vermeldt dat wanneer kokosolie wordt toegevoegd aan een uitgebalanceerd dieet, dit helpt de cholesterolniveaus te normaliseren en dat resulteert weer in een verbeterde pregnenoloneproductie.3
Kies daarbij altijd voor een biologische, ongeraffineerde virgin kokosolie. Deze helpt de HDL-cholesterol (goede cholesterol) te verhogen.4 Ook bevat kokosolie medium-chain triglyceriden (MCT’s) die het metabolisme bevorderen. Ook bij een leaky gut zijn deze MCT’s bijzonder waardevol bij het herstel. Zelf gebruik ik onderstaande kokosolie van Aman Prana, de ‘Rolls Royce onder de kokosolies”.
Bijwerkingen pregnenolone
Hoewel het op peil houden van de pregnenolonniveau veel voordelen biedt voor de cognitieve functies, kan het gebruik van pregnenolonesupplementen of –medicatie ook bijwerkingen met zich meebrengen. Het is dus zeker belangrijk voorzichtigheid te betrachten. Pregnenolone kan milde huiduitslag veroorzaken. Andere bekende bijwerkingen zijn:
- stemmingswisselingen
- slapeloosheid
- prikkelbaarheid
- hartritmestoornissen
- angst
- acne
- gezichtshaargroei
- haaruitval
Ook kunnen abnormale hartritmestoornissen voorkomen bij het gebruik van medicatie of supplementen ten gevolge van een hogere DHEA. Met name hoge doses voor langere periode kunnen deze klachten veroorzaken. Overweeg je het gebruik van een supplement, wees dan zeer voorzichtig met de dosering om te inventariseren hoe je lichaam er op reageert.
Voeding en leefstijl
Alvorens je start met suppletie, is het natuurlijk van primair belang dat eerst de eventuele oorzaken van een tekort worden weggenomen. Hieronder volgen een aantal tips op het vlak van voeding en leefstijl om de oorzaak van een pregnenolonetekort te bestrijden.
- Eet vooral biologische voeding die vrij is van chemicaliën zoals bestrijdingsmiddelen. Zorg voor voldoende cholesterol in de voeding, afkomstig uit (orgaan)vlees, eieren en zuivel. Kies voor een suiker- en witmeelarm voedingspatroon on LDL (‘slechte’ cholesterol) te verminderen.
- Vermijd fabrieksvoeding en kunstmatige toevoegingen, zoals synthetische E-nummers, smaakversterkers en zoetstoffen.
- Zorg voor voldoende kwalitatieve slaap
- Zorg voor voldoende beweging en sport
- Behoud een goede balans tussen stress en ontspanning.
- Weer matig met stimulerende middelen en koffie
Met name stress is een voorname factor in het bovenstaande rijtje. Het stresshormoon cortisol wordt net als pregnenolone aangemaakt in de bijnieren. Langdurige stress veroorzaakt op een op lange termijn bijnieruitputting, een toestand waarbij de bijnieren niet langer in staat zijn voldoende cortisol aan te maken. Een verminderde bijnierfunctie resulteert vanzelfsprekend ook in een verminderde pregnenoloneproductie, aangezien deze stof voor het grootste deel in het bijnierschors wordt aangemaakt.
James L. Wilson, een natuurarts schreef hier het geweldige boek Bijnieruitputting over.
Hoewel bijnieruitputting geen officieel erkende medische aandoening is, ligt het wel ten grondslag aan een hoop psychische klachten. De bijnieren maken namelijk deel uit van de HPA-as (hypothalamus-hypofyse-bijnier-as). Wanneer er sprake is van klachten met betrekking tot de hypothalamus en hypofyse – beide organen in de hersenen – dan is het van essentieel belang dat de bijnieren ook in de behandeling worden meegenomen.
Ervaringen met pregnenolone
Bepaalde mensen kunnen baat hebben bij pregnenolon als supplement, vooral bij hormonale disbalansen of bepaalde medische aandoeningen. Het wordt soms gebruikt om symptomen van vermoeidheid, stress en cognitieve achteruitgang te verminderen, hoewel er niet veel onderzoek beschikbaar is naar de werkzaamheid bij deze symptomen.
Zoals bij elk supplement, kan het gebruik van pregnenolon bijwerkingen en interacties met andere medicijnen veroorzaken. Ook kunnen zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven, mensen met bepaalde medische aandoeningen, beter geen pregnenolone gebruiken. Het is dus belangrijk niet zo maar te gaan experimenteren.
Pregnenolone supplement kopen
Hoewel pregnenolonsupplementen zonder doktersrecept kunnen worden aangeschaft, adviseer ik met klem om eerst advies van een arts te vragen voor gebruik. Onjuist gebruik kan veel vervelende bijwerkingen opleveren en voor sommige gebruikers flinke gezondheidsrisico’s met zich meebrengen.
Pregnenolonesupplementen zijn gewoon bij Bol.com verkrijgbaar.
Wanneer je toch besluit om het op eigen houtje te gaan gebruiken, kies dan voor een laaggedoseerd supplement, zodat je overdosering eenvoudiger kunt voorkomen. Op die manier kun je ook beter nagaan hoe je lichaam op het supplement reageert.
De bovenstaande uitleg dient uitsluitend ter informatie en is geenszins een gebruikershandleiding! Gebruik van een pregnenolonesupplement of –medicijn dient altijd te worden gebruikt onder toezicht van een behandelend arts. Zelfstandig gebruik is altijd voor eigen risico en aan de bovenstaande beschrijving kunnen geen rechten worden ontleend. Consulteer altijd een behandelend arts voor gebruik!
Bekijk alle artikelen over hormonen