Xeno-oestrogenen en fyto-oestrogenen kunnen worden omschreven als respectievelijk ‘gefabriceerde’ vrouwelijke hormonen en vrouwelijke hormonen die uit planten afkomstig zijn. Eenmaal in ons lichaam bootsen deze stoffen onze vrouwelijke hormonen na, waarmee ze onze hormoonhuishouding kunnen verstoren.
Xeno-oestrogenen en fyto-oestrogenen en onze hormoonhuishouding
Xeno-oestrogenen?
Deze chemische stoffen, met name zware metalen, synthetische chemicaliën zoals DES (Di-ethylstilbestrol) en DDT (Dichloordifenyltrichloorethaan) en industriële chemicaliën zoals ftalaten en BPA’s komen in toenemende mate steeds meer voor in onze leefomgeving. Denk als voorbeeld aan matrassen en bankstellen die zijn behandeld met brandvertragende middelen, maar ook aan schoonmaakmiddelen, plakband, kassabonnetjes, uitlaatgassen etc. Door de overmatige blootstelling aan deze stoffen kan een hormonale disbalans ontstaan.
Deze synthetische stoffen hopen zich op in de weefsels van ons lichaam en verstoren onze hormoonhuishouding door de oestrogeenreceptoren te bezetten.
Aangezien deze stoffen pas enkele decennia worden gebruikt, is het lastig in te schatten wat deze stoffen op de langere termijn voor onze gezondheid betekenen. Voorzichtigheidshalve kunnen we wel aannemen dat de verstoring van onze hormoonspiegels onze algemene gezondheid geen windeieren legt.
Door de toename van oestrogenen in ons lichaam neemt de kans op verschillende soorten kanker hand over hand toe. Daarnaast worden in toenemende mate de laatste paar decennia steeds meer mutaties, afwijkende geslachtsorganen en verminderde vruchtbaarheid waargenomen, zowel bij mannen als vrouwen.
In 1992 deed een team van de Universiteit van Kopenhagen1 onderzoek naar de vruchtbaarheid van mannen. Zij concludeerden dat de hoeveelheden gezonde spermacellen in de geïndustrialiseerde wereld met maar liefst 50% waren gedaald ten opzichte van die in 1938.
Er is genoeg bewijs dat wij allemaal deze stoffen in ons lichaam hebben. De vraag is natuurlijk: hoe voorkom je dat de hoeveelheden in je lichaam zo groot worden dat ze je gezondheid parten gaan spelen? Het is namelijk zo dat deze chemicaliën ook nog eens een synergetisch effect lijken te hebben, zodat de negatieve gezondheidseffecten worden vergroot.
Zo ³vermijd je xeno-oestrogenen
- Eet zoveel mogelijk biologisch
- Bewaar je voedsel in glazen in plaats van in plastic bakken
- Drink niet uit plastic flessen
- Gebruik uitsluitend natuurlijke wasmiddelen en schoonmaakmiddelen
- Smeer alleen 100% natuurlijke cosmetica op je huid
- Gebruik een natuurlijke deodorant
- Vermijd kunststoffen waar mogelijk
Fyto-oestrogenen
Terwijl xeno-oestrogenen door de mens zijn gemaakt, komen fyto-oestrogenen van nature voor in planten. Xeno-oestrogenen hopen zich op in ons vetweefsel, terwijl fyto-oestrogenen sneller worden gemetaboliseerd en relatief snel ons lichaam weer verlaten. Om die reden zijn ze minder ernstig dan de xeno-oestrogenen.
Toch kan een overmatige hoeveelheid van fyto-oestrogenen de gezondheid flink ondermijnen. Ze worden vooral aangetroffen in soja en soja-eiwitten. Om die reden hebben mensen of volken waar soja een aanzienlijk deel uitmaakt van het dieet relatief vaker last van oestrogeendominantie. Vermijden van deze fyto-oestrogenen in hoge mate wordt dan ook aangeraden.
Andere bronnen van fyto-oestrogenen zijn tempeh, sesamzaad, zoethoutwortel, volle granen en zaden bevatten deze stoffen, maar in mindere mate dan sojaproducten. Ook bier, waar hop een belangrijk deel van uitmaakt, zorgt voor een stijging van oestrogeen in het lichaam. De zogenaamde ‘biertieten’ bij veel bierdrinkende mannen zijn hier een gevolg van.
Wanneer er sprake is van een hoge oestrogeenspiegel is er vaak sprake van een combinatie van een overdadige hoeveelheid xeno-oestrogenen en fyto-oestrogenen met een relatief lage testosteronspiegel. Door te letten op wat we eten en ons bewust te zijn van de steeds meer belastende leefomgeving, kunnen we te inname van deze stoffen tot een minimum beperken. Wanneer we hiernaast op een natuurlijke manier onze testosteronlevels kunnen stimuleren, kunnen we met betrekking tot onze gezondheid veel leed voorkomen.
